Παροιμίες

Οι παροιμίες είναι λαϊκά αποφθέγματα που αλληγορικά ή ειρωνικά εκφράζουν απόλυτες αλήθειες. Τις παροιμίες τις έχει δημιουργήσει ο λαός μας, μέσα από τις εμπειρίες του με το πέρασμα των χρόνων και για αυτό τις θεωρούμε και σοφές. Διάβασε, λοιπόν, παρακάτω μια μεγάλη συλλογή από παροιμίες.

• Αγάλι αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι.
• Άκουσε γέρου συμβουλή και παθημένου γνώμη.
• Άλλα τα μάτια του λαγού κι άλλα της κουκουβάγιας.
• Άλλοι σπέρνουν, άλλοι θερίζουν.
• Αλλού με τρίβεις δέσποτα κι αλλού εγώ έχω το πόνο.
• Αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γεννούν οι κότες.
• Άμα δεν αστράψει, δε βροντά.
• Άμα δεν πάει ο Μωάμεθ στο βουνό, πάει το βουνό στο Μωάμεθ.
• Άμα δεν παινέψεις το σπίτι σου θα πέσει να σε πλακώσει.
• Άμα είσαι και παπάς με την αράδα σου θα πας.
• Άμα έχεις νύχια ξύνεσαι.
• Άμα έχεις τέτοιους φίλους τι τους θέλεις τους εχθρούς.
• Άμα έχεις τύχη διάβαινε και ριζικό περπάτει.
• Αν παίζεις με το γάιδαρο, δέξου και τις κλωτσιές του.
• Άνθρωπος αγράμματος, ξύλο απελέκητο.
• Απ' αστραπή κι απ' άρχοντα, καλό μην περιμένεις.
• Απ' τα ολότελα καλή και η Παναγιώτενα.
• Από αγκάθι βγαίνει ρόδο κι από ρόδο βγαίνει αγκάθι.
• Από έξω κούκλα κι από μέσα πανούκλα.
• Από μικρό και από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια.
• Από πίτα που δεν τρως, τι σε νοιάζει κι αν καεί.
• Από την πόλη έρχομαι και στην κορυφή κανέλα.
• Από το στόμα σου και στου θεού τα αυτί.
• Απρίλης με τα λούλουδα και Μάης με τα ρόδα.
• Αργεί ο Θεός και σκάει ο φτωχός.
• Άρμεγε λαγούς και κούρευε χελώνες.
• Άρπαξε να φας και κλέψε να 'χεις.
• Άσπρος ήλιος, μαύρη ημέρα.
• Αύγουστε καλέ μου μήνα, να 'σουν δυό φορές το χρόνο.
• Άφησε το γάμο και πάει για πουρνάρια.
• Βάλανε το λύκο να φυλάει τα πρόβατα.
• Βαράει το σαμάρι ν' ακούσει ο γάιδαρος.
• Βασιλικός κι αν μαραθεί τη μυρωδιά την έχει.
• Βγάζει απ' τη μύγα ξύγκι.
• Βοήθα με φτωχέ να μη σου μοιάσω.
• Βόϊδι πήγε, αγελάδα γύρισε.
• Βρήκαμε παπά, ας θάψουμε καμιά δεκαριά.
• Βρήκε ο Φίλιππος το Ναθαναήλ.
• Γέλασε και το παρδαλό κατσίκι.
• Γέρασες και μυαλό δεν έβαλες.
• Γιάννης πίνει, Γιάννης κερνάει.
• Δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις.
• Δε με θέλεις μία οργιά, δε σε θέλω μία τριχιά.
• Δε φοβάται το βουνό από τα χιόνια.
• Δείξε μου το φίλο σου, να σου πω ποιος είσαι.
• Δεν έγινα παπάς ν' αγιάσω, έγινα παπάς για να περάσω.
• Δεν κάνει ούτε στο σακί ούτε στο σακούλι.
• Δεν ξέρει να μοιράσει δύο γαϊδάρων άχυρο.
• Δεν φέρνουν όλες οι μέλισσες μέλι.
• Διψάει η αυλή του για νερό κι αυτός αλλού ποτίζει.
• Δυο γάιδαροι μάλωναν σε ξένο αχυρώνα.
• Δυο καρπούζια δεν χωράν σε μια αμασχάλη.
• Δώσε θάρρος στον χωριάτη να σου ανέβει στο κρεβάτι.
• Έβαλαν το λύκο να φυλάξει τα πρόβατα.
• Έβγα έξω και πομπέψου κι έμπα μέσα και πορέψου.
• Έβγαλε το φίδι από την τρύπα.
• Εγώ το λέω στον σκύλο μου κι ο σκύλος στην ουρά του.
• Είδε ο τρελός το μεθυσμένο και φοβήθηκε.
• Είπε ο γάιδαρος τον πετεινό κεφάλα.
• Εκατό η αλεπού, εκατόν δέκα τ' αλεπουδάκι.
• Έκαψα την καλύβα μου να μη με τρων οι ψύλλοι.
• Εκεί που δε σε σπέρνουν να μη φυτρώνεις.
• Εκεί που είσαι ήμουνα και δω που είμαι θα 'ρθεις.
• Έκλασε η νύφη, σχόλασε ο γάμος.
• Έλα παππού να σου δείξω τ' αμπελοχώραφά σου.
• Έμαθα γδυτός και ντρέπομαι ντυμένος.
• Ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα.
• Ένας κούκος δε φέρνει την Άνοιξη.
• Έφτασε ο κόμπος στο χτένι.
• Έχασε τ' αυγά και τα πασχάλια.
• Έχω πολλά ράμματα για τη γούνα σου.
• Ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι.
• Ζήτω που καήκαμε.
• Η γλώσσα κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει.
• Η γριά κότα έχει το ζουμί.
• Η καλή η μέρα από το πρωί φαίνεται.
• Η καλή νοικοκυρά, είναι δούλα και κυρά.
• Ή μικρός μικρός παντρέψου ή τρανός καλογερέψου.
• Η πολύ δουλειά τρώει τον αφέντη.
• Η τέχνη θέλει μάστορη κι η φάβα θέλει λάδι.
• Η τιμή τιμή δεν έχει και χαράς τον που την έχει.
• Η τρέλα δεν πάει στα βουνά.
• Η φτήνια τρώει τον παρά.
• Η φτώχεια φέρνει γκρίνια.
• Ήταν στραβό το κλήμα το έφαγε και ο γάιδαρος.
• Θέλεις θέρισε και δέσε, θέλεις δέσε και κουβάλα.
• Θέλω ν' αγιάσω κι ο διάβολος δεν μ' αφήνει.
• Θρέψε λύκο το χειμώνα, να σε φάει το καλοκαίρι.
• Καθαρός ουρανός αστραπές δε φοβάται.
• Κάθε πέρσι και καλύτερα.
• Κάθε πράγμα στο καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο.
• Και την πίτα ολόκληρη και το σκυλί χορτάτο.
• Και του πουλιού το γάλα.
• Καινούργιο κοσκινάκι μου, και που να σε κρεμάσω.
• Κακό σκυλί ψόφο δεν έχει.
• Κάλιο αργά, παρά ποτέ.
• Κάλιο γαϊδουρόδενε παρά γαϊδουρογύρευε.
• Κάλιο πέντε και στο χέρι παρά δέκα και καρτέρι.
• Κάλλιο αργά παρά ποτέ.
• Κάλλιο μία μέρα κόκκορας παρά πέντε μέρες κότα.
• Κάλλιο να σου βγει το μάτι παρά το όνομα.
• Καλομελέτα και έρχεται.
• Κάνε με σοφό, να σε κάνω πλούσιο.
• Κάνε παιδί να δεις προκοπή.
• Κάνε το καλό και ρίξ' το στο γιαλό.
• Κάνει την τρίχα τριχιά.
• Κάνεις το χωριάτη φίλο; Κράτα και κομμάτι ξύλο.
• Καπνός χωρίς φωτιά δε γίνεται.
• Κάποιο λάκκο έχει η φάβα.
• Κατά μάνα κατά κύρη κατά γιος και θυγατέρα.
• Κατά το ζώο και το φόρτωμα.
• Κι εγώ κακό χερόβολο και συ κακό δεμάτι.
• Κι ο Άγιος φοβέρα θέλει.
• Κλαίν' οι χήρες, κλαίν' κι οι παντρεμένες.
• Κοιμήσου χωρίς φαΐ και ξύπνα δίχως χρέη.
• Κοντά στα ξερά καίγονται και τα χλωρά.
• Κοντός ψαλμός, αλληλούια.
• Κόρακας κοράκου μάτι δε βγάζει.
• Κουκί, κουκί γεμίζει ο κόσμος το σακί.
• Κράτα τα με να σε κρατώ να ανεβούμε το βουνό.
• Κύλησε ο τέντζερης και βρήκε το καπάκι.
• Λαγός τη φτέρη κούναγε, κακό του κεφαλιού του.
• Λέγε λέγε το κοπέλι, κάνει την κυρά και θέλει.
• Λέγε την αλήθεια, να έχεις το Θεό βοήθεια.
• Λείπει η γάτα χορεύουν τα ποντίκια.
• Λείπει ο Μάρτης από τη Σαρακοστή.
• Μ’ αυτό το πλευρό να κοιμάσαι.
• Μάζευε κι ας είναι ρώγες.
• Μαζί με τα ξερά, καίγονται και τα χλωρά.
• Μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης..
• Μάτια που δε βλέπονται γρήγορα λησμονιούνται.
• Με ξένα κόλλυβα μνημόσυνο.
• Με το στανιό ο σκύλος μαντρί δε φυλάει.
• Μη σε γελάσει ο Μάρτης το πρωί και χάσεις την ημέρα.
• Μηδένα προ του τέλους μακάριζε.
• Μην παίζεις με τη φωτιά.
• Μήνας που δεν έχει ρο, ρίξε στο κρασί νερό.
• Μία κοιλιά καλή κοιλιά κρατάει πέντε ημέρες.
• Μια στο καρφί και μια στο πέταλο.
• Μια του κλέφτη, δυο του κλέφτη, τρεις και την κακή του μέρα.
• Μου 'ψησες το ψάρι στα χείλη.
• Μπάτε σκύλοι, αλέστε.
• Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα.
• Μπρος στα κάλλη τι είναι ο πόνος.
• Ν' άκουγε ο Θεός τον κόρακα, όλοι οι γάιδαροι θα ψοφούσαν.
• Να 'ταν τα νιάτα δυό φορές.
• Νηστεύει ο δούλος του Θεού, γιατί δεν έχει να φάει.
• Νηστικό αρκούδι δε χορεύει.
• Ο βήχας κι ο παράς δεν κρύβονται.
• Ο βρεγμένος τη βροχή δεν τη φοβάται.
• Ο Θεός αγαπάει τον κλέφτη, μα αγαπάει και το νοικοκύρη.
• Ο καλός ο καπετάνιος στην φουρτούνα φαίνεται.
• Ο καλός ο μύλος όλα τα αλέθει.
• Ο κλέφτης και ο ψεύτης τον πρώτο χρόνο χαίρονται..
• Ο κόσμος το 'χει τούμπανο και εμείς κρυφό καμάρι.
• Ο λόγος σου με χόρτασε και τα ψωμί σου φά' το.
• Ο λύκος από τα μετρημένα τρώει.
• Ο λύκος κι αν εγέρασε κι άσπρισε το μαλλί του,
  ούτε τη γνώμη άλλαξε ούτε την κεφαλή του.
• Ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται.
• Ο Μάης για τον τρυγητή κι ο Απρίλης για το θέρο.
• Ο Μανόλης με τα λόγια χτίζει ανώγια και κατώγια.
• Ο νηστικός καρβέλια ονειρεύεται.
• Ο παπάς πρώτα βλογάει τα γένια του.
• Ο πεινασμένος γάιδαρος, ξυλιές δε λογαριάζει.
• Ο πνιγμένος απ' τα μαλλιά του πιάνεται.
• Ο τρελός είδε το μεθυσμένο και φοβήθηκε.
• Ο ύπνος θρέφει τα μωρά κι ο ήλιος τα μοσχάρια.
• Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει, πάλι η άνοιξη μυρίζει,
  μα κι αν τύχη να θυμώσει, μες στα χιόνια θα μας χώσει.
• Ο χορτάτος τον πεινασμένο δεν τον πιστεύει.
• Ο ψύλλος και το βασιλιά σηκώνει.
• Ό,τι κάνεις, θα το βρεις κι ένα παραπάνω.
• Ό,τι πεις θα το λουστείς.
• Οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους.
• Οι πολλές γνώμες βουλιάζουν το καράβι.
• Όλα τα γουρούνια μία μύτη έχουνε.
• Όλα τα είχε η Μαριωρή ο φερετζές της έλειπε.
• Όλα τα πουλιά πάν' κι έρχονται κι ο σπουργίτης μένει.
• Όλοι αντάμα κι ψωριάρης χώρια.
• Όλοι κλαίν τον πόνο τους κι ο μυλωνάς τ' αυλάκι.
• Όμοιος τον όμοιο κι η κοπριά στα λάχανα.
• Όποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα τον τρώνε οι κότες.
• Όποιος βαριέται να ζυμώσει πέντε ημέρες κοσκινίζει.
• Όποιος βιάζεται σκοντάφτει.
• Όποιος δεν ευχαριστιέται στα πολλά, χάνει και τα λίγα.
• Όποιος δεν έχει μυαλό έχει ποδάρια.
• Όποιος έχει καεί στο χυλό φυσάει και το γιαούρτι.
• Όποιος έχει τα γένια έχει και τα χτένια.
• Όποιος έχει τη μύγα μυγιάζεται.
• Όποιος μπαίνει στο χορό, χορεύει.
• Όποιος πάει για πολλά χάνει και τα λίγα.
• Όποιος πίνει βερεσέ μεθάει δυό φορές.
• Όποιος σκάβει το λάκκο τ' αλλουνού, πέφτει ο ίδιος μέσα.
• Όποιος φτύνει κατά πάνω φτύνει τα μούτρα του.
• Όπου ακούς πολλά κεράσια κράτα μικρό καλάθι.
• Όπου βγάνεις και δεν βάνεις, γλήγορα στο πάτο φτάνεις.
• Όπου λαλούν πολλά κοκόρια αργεί να ξημερώσει.
• Όπου υπάρχει καπνός υπάρχει και φωτιά.
• Όπου φτωχός κι η μοίρα του.
• Όπως έστρωσες θα κοιμηθείς.
• Όσα δεν φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάρια.
• Όσα φέρνει η ώρα δεν τα φέρνει ο χρόνος.
• Όταν τρώμε δεν μιλάμε.
• Ότι γυαλίζει δεν είναι χρυσός.
• Ότι σπείρεις θα θερίσεις.
• Ούτε κότες έχω ούτε με την αλεπού μαλώνω.
• Ούτε ψύλλος στον κόρφο του.
• Παίνεψε το σπίτι σου μην πέσει και σε πλακώσει.
• Παπά παιδί διαβόλου εγγόνι.
• Παπούτσι από τον τόπο σου κι ας είναι μπαλωμένο.
• Πάρ' τον στο γάμο σου να σου πει και του χρόνου.
• Πάρε τον ένα, χτύπα τον στον άλλον.
• Παρηγοριά στον άρρωστο. ώσπου να βγει η ψυχή του.
• Πέντε μήνες έναν κόμπο, ένα μήνα πέντε κόμπους.
• Πέρσι κάηκε, φέτος μύρισε.
• Πες μου το φίλο σου να σου πω ποιος είσαι.
• Πήγε μακριά η βαλίτσα.
• Πήγε σαν το σκυλί στ' αμπέλι.
• Πιάσ' τ' αυγό και κούρεψ' το.
• Πιάστηκε σαν τον ποντικό στη φάκα.
• Πίνει η κότα το νερό, μα κοιτάει και το Θεό.
• Πίσω έχει η αχλάδα την ουρά.
• Ποιος έχασε την τύχη του να την έβρω εγώ;.
• Ποιος στραβός δε θέλει το φως του.
• Πολλές φορές πάει η κολοκύθα για νερό, μία πάει και δε γυρίζει.
• Ποσ' απίδια πιάνει ο σάκος;.
• Πότε ο Γιάννος δεν μπορεί, πότε η μέση του πονεί.
• Που πας ξιπόλητος στ' αγκάθια;.
• Πως πάνε κόρακα τα παιδιά σου; όσο πάνε και μαυρίζουνε.
• Ράβε, ξήλωνε, δουλειά να μη σου λείπει.
• Ρωτώντας παν στη πόλη.
• Σ' εσένα το λέω πεθερά, για να τ' ακούσει η νύφη.
• Σαν ρίξει ο Μάρτης μια βροχή κι Απρίλης άλλη μία,
  να δεις κουλούρες στρογγυλές και πίτες σαν αλώνι.
• Σαν τη μύγα μες στο γάλα.
• Σαν την καλαμιά στον κάμπο.
• Σαν της Λαμπρής τ' αυγά.
• Σκυλί που γαβγίζει μην το φοβάσαι.
• Σπίτι μου σπιτάκι μου και φτωχό καλυβάκι μου.
• Σταλαγματιά, σταλαγματιά γεμίζει η στάμνα η πλατιά.
• Στερνή μου γνώση να σ' είχα πρώτα.
• Στη βράση κολλάει το σίδηρο.
• Στην αναβροχιά καλό και το χαλάζι.
• Στην γειτονιά τριαντάφυλλο και μεσ' το σπίτι αγκάθι.
• Στις εννιά του μακαρίτη, άλλος μπήκε μες' το σπίτι..
• Στου κουφού την πόρτα όσο θέλεις βρόντα.
• Στους στραβούς κυβερνάει ο μονόφθαλμος.
• Στραβός βελόνι γύρευε μέσα στον αχυρώνα.
• Συνηθισμένα τα βουνά από τα χιόνια.
• Τ' αμπέλι θέλει αμπελουργό, το σπίτι νοικοκύρη.
• Τα λόγια σου με χόρτασαν και το ψωμί σου φά' το.
• Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια.
• Τα στερνά νικούν τα πρώτα.
• Τα χέρια που δουλεύουν ποτέ δε ζητιανεύουν.
• Τάζει λαγούς με πετραχήλια.
• Της νύχτας τα καμώματα τα βλέπει η μέρα και γελά.
• Τι γυρεύει η αλεπού στο παζάρι.
• Τι είχα τι έχασα.
• Τι έχεις Γιάννη; Τι είχα πάντα.
• Το αγώι ξυπνάει τον αγωγιάτη.
• Το αίμα νερό δε γίνεται και αν γενεί δεν πίνεται.
• Το γινάτι βγάζει μάτι.
• Το γύρευε στον ουρανό, στη γη το βρήκε.
• Το έξυπνο πουλί από τη μύτη πιάνεται.
• Το καλό το παλικάρι ξέρει και άλλο μονοπάτι.
• Το καλό το σύκο το τρώει η κουρούνα.
• Το κρύο με το σακί μπαίνει και με το βελόνι βγαίνει.
• Το λύκο τον ρωτούσανε, πούθε παν' τα πρόβατα.
• Το μάτι σπάει την πέτρα.
• Το 'να χέρι νίβει το άλλο, και τα δυο το πρόσωπο.
• Το πολύ το κύριε ελέησον το βαριέται και ο Θεός.
• Το ποτάμι δε γυρίζει πίσω.
• Το ποτάμι κοιμάται, ο οχτρός δεν κοιμάται.
• Το ράσο δεν κάνει τον παπά.
• Το σιγανό ποτάμι να φοβάσαι.
• Το στραβό το ξύλο η φωτιά το σιάζει.
• Το χρήμα και ο βήχας δεν κρύβονται.
• Το ψάρι από το κεφάλι βρωμάει.
• Τον έπιασαν στα πράσα.
• Τον έχουν μη στάξει και μη βρέξει.
• Τον ξεδιάντροπο τον φτύνανε κι έλεγε πως ψιχαλίζει.
• Τον τραβάει απ' το καπίστρι.
• Τον φτωχό και το χωριάτη ξένη έγνοια το γερνάει.
• Του έβαλε τα δυο πόδια σε ένα παπούτσι.
• Του έταζε λαγούς με πετραχήλια.
• Του ήρθε ο ουρανός σφοντύλι.
• Του παιδιού μου το παιδί, είναι δυό φορές παιδί μου.
• Του σχοινιού και του παλουκιού.
• Του χάριζαν έναν γάιδαρο και αυτός τον κοίταζε στα δόντια.
• Τραβάτε με κι ας κλαίω κι ας λέω πως δε θέλω.
• Τρεις κι ο κούκος.
• Τρεις λαλούν και δυο χορεύουν.
• Τρεις το λάδι, τρεις το ξίδι, έξι το λαδόξιδο.
• Των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν.
• Τώρα στα γεράματα, μάθε γέρο γράμματα.
• Φάε κουμπάρε ελιές, καλό είναι και το χαβιάρι.
• Φαίνεται το έχει η κούτρα σου ψείρες να κατεβάζεις.
• Φασούλι το φασούλι, γεμίζει το σακούλι.
• Φάτε μάτια ψάρια και κοιλιά περίδρομο.
• Φέξε μου και γλίστρησα.
• Φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό το Γιάννη.
• Φύλαγε τα ρούχα να έχεις τα μισά.
• Φωνάζει ο κλέφτης για να φύγει ο νοικοκύρης.
• Χαρτιά γραμμένα, στόματα βουλωμένα.
• Χωριό που φαίνεται κολαούζο δεν θέλει.
• Ψάχνει ψύλλους στ' άχυρα.
• Ψωμί δεν έχουμε τυρί ζητάμε.